تبدیل پایان نامه به کتاب
عنوان کتاب:
نقد و بررسی نظریات ادوارد برنت تیلور
نویسنده:
نادره استوار
فهرست مطالب
عنوان
معرفی.. 4
عقاید و نظریات تیلور 5
فتیشیسم fetichism… 5
آنیمیسم –Animism یا جان گرایی.. 9
تعريف لغوي آنيميسم. 10
تعريف مفهوم آنيميسم. 10
بنیادهای اساسی آنیمیسم و اهم مناسک و اساطیر. 13
منشاء اعتقاد به روح در ادیان و فرهنگ ابتدایی.. 13
نام های مختلف روح در نزد بعضی قبائل ابتدایی.. 14
اعتقاد به استقلال و جدائی روح از بدن.. 17
زندگی دسته جمعی ارواح مردگان و خطرات آن ها برای زندگان.. 18
اعتقاد به دو دسته ارواح خوب و بد. 20
دو قانون اصلی تیلور 28
انسان شناسی دینی: 30
نقد و انتقاد بر نظریات تیلور 31
نظر جان باوری تیلور مشکلاتی هم دارد : 32
سخن آخر. 35
نقد نظریات تیلور از دیدگاه پژوهشگر این مقاله. 35
منشاء جان باوری چیست ؟. 37
پس تلپاتی به لحاظ علمی وجود دارد . 43
آیاتی که در مورد آغاز پیدایش عالم است: 44
آیاتی که درمورد اتساع زمان و سرعت نور است : 44
نظر اسلام دربارۀ جان باوری.. 46
منابع. 50
معرفی
ادوارد برنت تیلور (1917-1832) قوم شناس انگلیسی از نخستین محققانی بود که مفاهیم تکاملی را در دین پژوهی به کار گرفت . او در خانواده ای ثروتمند از کواکرها ( افراد افراطی و خشک پروتستان انگلیسی) به دنیا آمد . در سفری که به آمریکای مرکزی داشت (اواسط دهه 1850) با باستان شناسی به نام هنری کریستی در مکزیک آشنا شد که علائق مطالعه در خصوص ماقبل تاریخ را در او برانگیخت . او در بازگشت به انگلیس مطالعه در مورد مردمان ابتدائی را آغاز کرد . در سال 1871 کتاب فرهنگ ابتدائی ( بدوی ) را نوشت . این کتاب در حکم bible مردم شناسی است .او می گوید : وقتی یک جامعه تحول پیدا می کند یک سری رسوم و پدیده های خاص بر جا می مانند . او دین را به این صورت تعریف می کند :
رویه ها ، رسوم ، عقاید و سایر چیزهایی که به اجبار و عادت به جامعه که در وضعیت جدید و جایگاهی متفاوت با قبل قرار گرفته است حمل می شوند و نتیجتاً نشانگر وضعیت قدیمی فرهنگی هستند که فرهنگ جدیدی از درون آن تبلور یافته است .
کتاب فرهنگ بدوی تیلور در دو جلد منتشر شده است .
جلد اول ، منشاء فرهنگ شامل ابعاد گوناگونِ قوم نگاری ، اسطوره ، زبان شناسی و تطور اجتماعی است .
جلد دوم ، تحت عنوان دین در فرهنگ بدوی به آنیمیسم( animism) اختصاص یافته است .
در آنیمیسم ، تیلور ، مفهوم جان گرایی یا جان باوری را مطرح می کند و معتقد است که سیر اندیشۀ دینی انسان از اینجا آغاز شد .
عقاید و نظریات تیلور
آوازة تیلور به خاطر نظریة جاندار انگاری اوست . اما پیش از پرداختن به آن، نخست نظر اومانیستی تیلور در مورد فتیشیسم fetishism را بیان می کنیم که در واقع در دل آنیمیسم می گنجد ومقدمۀ آن است .
فتیشیسم fetichism
نخستین کسی که اصطلاح فتیشیسم را در تاریخ ادیان به کار برد ، شارل دو بروس فرانسوی (1771-1709 م ) بود که در کتاب خود آئین پرستش خدایان فتیش که در سال 1710 منتشر کرد ، از آن بحث کرد و گفت : مراسم و عقاید فتیش پرستی پایه و اساس تمام ادیان است .
منشا اصطلاح فتیشیسم
در قرن 18 میلادی ، سیاحان و دریانوردان پرتقالی در آفریقا متوجه شدند که بومیان سیاه پوست آفریقایی بعضی اشیاء را مانند درخت ، ماهی ، گیاه ، بت ، تکه سنگ کوچک ، پنجۀ مردۀ بعضی جانوران ، چوب خشک ، مو ، ناخن و بعضی تعویذات را اسرارآمیز و دارای نیروی جادویی و طلسمی می دانند و آنها را تقدیس می کنند و از آنها در رفع مشگلات و گرفتاری های خود استمداد می نمایند . ( Tylor: v.2,p229)
پرتغالی ها لغت fetisch را که در زبان پرتغالی به معنای طلسم و تعویذ است ، بر آن اشیاء سحرآمیز آفریقائی ها اطلاق کردند و عقاید و آداب سحرآمیز آنها را که در اطراف فتیشها دور می زد فتیشیسم نامیدند و بعد که این نوع عقاید و آداب مذهبی بومیان آفریقایی مورد توجه مردم شناسان اروپایی قرار گرفت ، چنانکه گذشت شارل دوبروس فرانسوی در کتاب خود بنام پرستش خدایان فتیشی رسماً فتیشیسم را برچنان دین ابتدایی اطلاق نمود و معطل نکرد .
فتیش ها عموماً اشیاء مادی و غالباً چیزهای بی جان و بی مقدارند که در نظر انسان ابتدایی ، بوسیلۀ داشتن نیروی مانا یا نیروی سحر آمیز یا به علت تمرکز ارواح در آنها افسون آمیز و مسحور هستند. فتیشها ممکن است از اشیاء طبیعی ، یعنی غیر مصنوعی باشند مانند بعضی تکه سنگها و تکه چوبها و یا ممکن است گاهی از ریشه برخی گیاهان باشند که در ظرف سفالی ترکیب و مخلوط می شوند سپس کوبیده شده و از آن نوعی فتیش درست می کنند که در موارد جادوئی از آن استفاده می شود
انسان ابتدایی برخی اشیاء و گاه حیوانات را خوش یمن و برخی را بدیمن یا سعد و نحس می شمرد و به آنها تفال نیک و بد می زد . مثلاً اگر تصادفاً سنگی را پرتاب می کرد و به سر ماری می خورد و او را می کشت آن سنگ در نظر او دارای نیروی جادویی و اسرار آمیز تلقی می شد و همیشه آنر به همراه خویش نگاه می داشت .
آدولف باستیان (1905-1826م) مردم شناس آلمانی که در میان بومیان آفریقا مدتی زندگی کرده بود می گفت : اعتقاد به سعد و نحس برای فرد بدوی امری اساسی است . اگر شخصی در آب می افتاد و از سرشاخۀ درختی می توانست آویزان شود و خود را نجات دهد آن شاخه برای او دارای اهمیت زیادی می شد و تقدس می یافت .
پس از آنچه که در مورد فتیشیسم گفته شد می توان آن را چنین تعریف کرد .
شیوه ای از عقیده و پرستش ابتدایی که در آن بعضی از انسان های ابتدایی پاره ای از اشیاء بیجان و موضوعات را به علت سعد و نحس و خوش یمن و بدیمن بودن ، افسون آمیز و دارای نیروی جادویی می دانند و اینکه می توانند در مشگلات زندگی به آنها کمک کنند از این رو آنها را همیشه به همراه خود نگاه می دارند و مورد تقدیس و احترام قرار می دهند .
تیلور در جلد دوم کتابش ، صفحۀ 230 در خصوص اساس فتیشیزم گفته : در نظر انسان ابتدایی فتیشیسها محل ارواح ودارای نیروی مرموز جادویی هستند که هر فرد همواره برای تقویت خود و رفع شر دشمنان و شیاطین تعدادی از آنها را همیشه همراه خود دارد .